Pele là ai? Ảnh hưởng của Pele lên bóng đá thế giới

1. Giới thiệu về Pelé

Edson Arantes do Nascimento, được thế giới biết đến với cái tên Pelé, sinh ngày 23 tháng 10 năm 1940 tại Três Corações, Brazil, là một trong những cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất mọi thời đại. Được mệnh danh là “Vua bóng đá” (O Rei do Futebol), Pelé đã định hình lại bóng đá thế giới và trở thành biểu tượng văn hóa toàn cầu. Ông là cầu thủ duy nhất trong lịch sử giành được ba chức vô địch World Cup (1958, 1962, 1970) và được FIFA công nhận là Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ 20.

Tầm ảnh hưởng của Pelé vượt xa ranh giới của sân cỏ, truyền cảm hứng cho hàng triệu người trên khắp thế giới. Nhiều huyền thoại bóng đá như Diego Maradona, Johan Cruyff, và Franz Beckenbauer đều bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với tài năng phi thường của ông. Huyền thoại người Argentina Diego Maradona từng nói: “Pelé là cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại. Tôi đặt mình sau ông ấy.” Pelé không chỉ được biết đến với kỹ năng tuyệt vời trên sân cỏ mà còn với phong thái lịch thiệp, tính cách khiêm tốn và đạo đức nghề nghiệp đáng ngưỡng mộ.

2. Cuộc đời sớm và bắt đầu sự nghiệp

Edson Arantes do Nascimento sinh ra trong một gia đình nghèo tại Três Corações, bang Minas Gerais, Brazil. Cha của ông, João Ramos do Nascimento (còn được gọi là Dondinho), từng là một cầu thủ bóng đá nhưng đã phải kết thúc sự nghiệp sớm vì chấn thương. Mẹ ông, Dona Celeste, đã phải làm việc vất vả để nuôi sống gia đình. Trong hoàn cảnh khó khăn đó, cậu bé Edson thường không có tiền để mua bóng, buộc phải tự chế tạo quả bóng từ những chiếc tất cũ nhồi vải hoặc thậm chí là từ quả bưởi.

Dù điều kiện kinh tế khó khăn, nhưng chính những trải nghiệm khiêm tốn này đã giúp Pelé phát triển kỹ năng điều khiển bóng phi thường và khả năng xử lý tình huống sáng tạo. Cậu thường chơi bóng trên những con đường không trải nhựa và sân bóng đất, điều này buộc cậu phải phát triển khả năng kiểm soát bóng chính xác và linh hoạt. Năm 11 tuổi, Pelé được phát hiện bởi cựu cầu thủ quốc tế Brazil, Waldemar de Brito, người đã nhận ra tài năng phi thường của cậu bé.

Waldemar de Brito đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp ban đầu của Pelé. Ông không chỉ là huấn luyện viên đầu tiên mà còn là người cố vấn, người dẫn dắt Pelé đến câu lạc bộ Bauru AC, nơi cậu thi đấu cho đội thiếu niên. De Brito đã dạy cho Pelé những kỹ năng cơ bản và chiến thuật, đồng thời giúp cậu phát triển phong cách chơi độc đáo của mình. Năm 1956, khi Pelé mới 15 tuổi, de Brito đưa cậu đến Santos FC và tự tin tuyên bố với ban lãnh đạo câu lạc bộ rằng: “Cậu bé này sẽ trở thành cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất thế giới.”

Lời tiên đoán này sau đó đã trở thành hiện thực khi Pelé ký hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên với Santos FC vào tháng 6 năm 1956 và chỉ một năm sau đó, ở tuổi 16, cậu đã được triệu tập vào đội tuyển quốc gia Brazil. Cuộc hành trình huyền thoại của “Vua bóng đá” bắt đầu từ đây.

3. Sự nghiệp câu lạc bộ

Sự nghiệp câu lạc bộ của Pelé gắn liền với Santos FC, nơi ông gắn bó trong gần hai thập kỷ từ năm 1956 đến 1974. Trong thời gian này, Pelé đã giúp Santos FC trở thành một trong những đội bóng mạnh nhất thế giới và giành được vô số danh hiệu. Dưới sự dẫn dắt của Pelé, Santos đã thống trị giải đấu trong nước và quốc tế, thiết lập một kỷ nguyên thành công chưa từng có trong lịch sử câu lạc bộ.

Những thành tựu nổi bật của Pelé với Santos FC bao gồm:

• 6 chức vô địch giải Campeonato Brasileiro Série A (1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1968)
• 10 chức vô địch giải Campeonato Paulista (1958, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1973)
• 2 chức vô địch Copa Libertadores liên tiếp (1962, 1963)
• 2 chức vô địch Intercontinental Cup (1962, 1963), đánh bại những gã khổng lồ châu Âu như Benfica và AC Milan

Copa Libertadores và Intercontinental Cup là những chiến tích đặc biệt quan trọng, khẳng định vị thế của Santos không chỉ ở Nam Mỹ mà còn trên toàn thế giới. Trong trận chung kết Intercontinental Cup năm 1962, Pelé đã ghi hai bàn thắng, giúp Santos đánh bại Benfica với tỷ số 5-2 ở trận lượt về, qua đó giành chiến thắng chung cuộc 8-4. Năm 1963, ông tiếp tục tỏa sáng khi Santos đánh bại AC Milan để bảo vệ thành công danh hiệu.

Sau 18 năm thi đấu cho Santos, ghi khoảng 643 bàn thắng trong 659 trận đấu chính thức (con số chính xác vẫn còn gây tranh cãi), Pelé quyết định chuyển đến Mỹ thi đấu cho New York Cosmos vào năm 1975. Đây là quyết định mang tính bước ngoặt không chỉ cho sự nghiệp của ông mà còn cho sự phát triển của bóng đá tại Mỹ.

Tại New York Cosmos, Pelé đã mang đến luồng gió mới cho giải đấu North American Soccer League (NASL). Sự xuất hiện của “Vua bóng đá” đã thu hút sự chú ý chưa từng có đối với bóng đá tại Mỹ, với các sân vận động chật kín người hâm mộ đến xem ông thi đấu. Năm 1977, Pelé đã giúp Cosmos giành chức vô địch NASL trong mùa giải cuối cùng của mình. Trận đấu chia tay của ông vào ngày 1 tháng 10 năm 1977 là một sự kiện đáng nhớ, với sự tham dự của 77.000 khán giả tại sân vận động Giants Stadium.

Tổng cộng, trong suốt sự nghiệp câu lạc bộ, Pelé đã ghi được hơn 1.000 bàn thắng, thiết lập kỷ lục Guinness thế giới. Những thành tựu phi thường này đã củng cố vị trí của ông như một trong những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại và góp phần quan trọng vào việc phổ biến bóng đá trên toàn thế giới.

4. Sự nghiệp quốc tế

Sự nghiệp quốc tế của Pelé với đội tuyển Brazil là một trong những huyền thoại vĩ đại nhất trong lịch sử bóng đá thế giới. Ông là cầu thủ duy nhất trong lịch sử giành được ba chức vô địch World Cup, một kỳ tích chưa từng bị phá vỡ cho đến ngày nay. Pelé đã ra mắt đội tuyển quốc gia Brazil vào năm 1957 khi mới chỉ 16 tuổi, và ngay lập tức tạo được ấn tượng mạnh mẽ khi ghi bàn trong trận ra mắt trước Argentina.

World Cup 1958 tại Thụy Điển đánh dấu sự xuất hiện đầu tiên của Pelé trên sân khấu lớn nhất bóng đá thế giới. Khi đó, ông mới chỉ 17 tuổi và 239 ngày, trở thành cầu thủ trẻ nhất tham dự World Cup tại thời điểm đó. Mặc dù bỏ lỡ hai trận đấu đầu tiên do chấn thương, Pelé đã tỏa sáng rực rỡ trong phần còn lại của giải đấu. Ông ghi bàn quyết định trong trận tứ kết trước Wales, sau đó lập hat-trick trong trận bán kết trước Pháp, và ghi hai bàn trong chiến thắng 5-2 trước chủ nhà Thụy Điển ở trận chung kết. Kết thúc giải đấu, Pelé được bầu chọn là Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất và đã trở thành ngôi sao toàn cầu chỉ sau một giải đấu.

Tại World Cup 1962 ở Chile, Pelé bắt đầu giải đấu đầy hứa hẹn với một bàn thắng và một đường kiến tạo trong trận ra quân thắng Mexico 2-0. Tuy nhiên, ông đã gặp chấn thương trong trận đấu thứ hai và phải ngồi ngoài phần còn lại của giải đấu. Dù vắng Pelé, Brazil vẫn bảo vệ thành công ngôi vô địch với sự tỏa sáng của những cầu thủ như Garrincha và Vavá.

World Cup 1966 tại Anh là kỳ World Cup đáng thất vọng nhất đối với Pelé. Brazil bị loại ngay từ vòng bảng, và Pelé là nạn nhân của những pha chơi thô bạo từ các đối thủ, đặc biệt là trong trận đấu với Bồ Đào Nha. Những trải nghiệm tiêu cực này khiến Pelé từng tuyên bố sẽ không tham dự World Cup nữa.

Tuy nhiên, Pelé đã thay đổi quyết định và tham dự World Cup 1970 tại Mexico, nơi ông có màn trình diễn rực rỡ nhất trong sự nghiệp quốc tế. Khi đó, ở tuổi 29, Pelé đã chín muồi cả về kỹ thuật lẫn kinh nghiệm và dẫn dắt đội tuyển Brazil được mệnh danh là “đội bóng hoàn hảo” giành chức vô địch. Ông ghi 4 bàn thắng trong giải đấu, bao gồm bàn mở tỷ số trong trận chung kết thắng Italia 4-1. Ngoài ra, Pelé còn có 6 đường kiến tạo, nhiều nhất giải đấu. Những khoảnh khắc đáng nhớ khác bao gồm cú đánh đầu mở tỷ số trước tuyển Anh (dù bị Gordon Banks cản phá một cách không tưởng), cú sút từ giữa sân suýt thành bàn trước Tiệp Khắc, và đường chuyền không cần nhìn cho Carlos Alberto ghi bàn thắng thứ tư trong trận chung kết.

Tổng cộng, trong 92 trận đấu quốc tế cho Brazil, Pelé đã ghi 77 bàn thắng, một kỷ lục đứng vững trong nhiều thập kỷ trước khi bị phá vỡ bởi Neymar năm 2022. Sự nghiệp quốc tế của Pelé không chỉ ấn tượng bởi số liệu thống kê mà còn bởi tầm ảnh hưởng của ông đối với phong cách chơi bóng của Brazil – phong cách đẹp mắt, sáng tạo và hiệu quả được gọi là “jogo bonito” (trò chơi đẹp), đã trở thành thương hiệu của bóng đá Brazil và nguồn cảm hứng cho nhiều thế hệ cầu thủ sau này.

5. Phong cách chơi bóng

Phong cách chơi bóng của Pelé được coi là sự kết hợp hoàn hảo giữa sức mạnh, tốc độ, kỹ thuật, sự sáng tạo và trí thông minh trên sân cỏ. Ông sở hữu một tài năng toàn diện hiếm có, có thể thực hiện mọi kỹ năng bóng đá ở mức độ đỉnh cao, từ rê bóng, chuyền bóng, sút bóng đến đánh đầu. Pelé còn được biết đến với khả năng đọc trận đấu xuất sắc, luôn xuất hiện đúng nơi đúng lúc để tạo nên những khoảnh khắc quyết định.

Một trong những đặc điểm nổi bật trong lối chơi của Pelé là kỹ năng sút bóng cực kỳ mạnh mẽ và chính xác. Ông có thể sút hiệu quả bằng cả hai chân, với nhiều kỹ thuật khác nhau – từ sút xa, sút bằng mu bàn chân, sút bằng lòng bàn chân đến những cú vô-lê đẹp mắt. Nhiều trong số 1.279 bàn thắng của ông trong sự nghiệp là những siêu phẩm đáng nhớ. Ngoài ra, Pelé còn nổi tiếng với những pha lừa bóng tinh tế và hiệu quả, như “cú lừa Santos” (giả vờ đi qua quả bóng mà không chạm vào nó) và những động tác giả khiến đối thủ “ngã gục” trên sân cỏ.

Trên sân cỏ, Pelé đảm nhận nhiều vai trò khác nhau. Ban đầu, ông chơi như một tiền đạo trung tâm cổ điển, tận dụng tốc độ và sức mạnh để đột phá hàng thủ đối phương. Tuy nhiên, khi trưởng thành hơn, Pelé thường lùi sâu hơn để hoạt động như một tiền đạo lùi sâu hoặc tiền vệ tấn công, từ đó có thể tham gia nhiều hơn vào quá trình xây dựng lối chơi. Đặc biệt, trong đội tuyển Brazil vô địch World Cup 1970, Pelé đóng vai trò như một tiền vệ kiến tạo, kết nối giữa tuyến giữa và hàng công, đồng thời vẫn duy trì khả năng ghi bàn đáng nể.

Khả năng không chiến của Pelé cũng nổi bật không kém, bất chấp chiều cao khiêm tốn (1,73m). Ông có thể nhảy cao đáng kinh ngạc, thường vượt qua những hậu vệ cao hơn mình nhiều để đánh đầu ghi bàn. Bàn thắng đầu tiên của ông trong trận chung kết World Cup 1958 và bàn thắng thứ 1000 trong sự nghiệp đều đến từ những pha đánh đầu.

Pelé còn được biết đến với khả năng thích ứng phi thường. Ông có thể điều chỉnh lối chơi của mình để phù hợp với từng đối thủ và chiến thuật của đội nhà. Trong suốt sự nghiệp kéo dài hai thập kỷ, Pelé đã trải qua nhiều thay đổi về mặt thể chất nhưng luôn duy trì được hiệu suất cao nhờ trí thông minh và sự hiểu biết sâu sắc về trò chơi.

Tóm lại, phong cách chơi bóng của Pelé là sự kết hợp hiếm có giữa năng khiếu tự nhiên và kỹ năng được mài giũa qua thời gian, giữa sự tinh tế và hiệu quả, giữa cá nhân và tập thể. Đây chính là lý do vì sao ông được công nhận là một trong những cầu thủ toàn diện nhất và vĩ đại nhất mọi thời đại.

6. Di sản và cuộc sống sau giải nghệ

Sau khi giải nghệ vào năm 1977, Pelé đã chuyển hướng sang nhiều lĩnh vực khác nhau và tiếp tục phát huy tầm ảnh hưởng của mình trong và ngoài lĩnh vực bóng đá. Ông đã trở thành đại sứ toàn cầu cho bóng đá, sử dụng danh tiếng và ảnh hưởng của mình để thúc đẩy sự phát triển của môn thể thao này trên toàn thế giới.

Pelé đã tham gia tích cực vào các hoạt động từ thiện và nhân đạo. Năm 1994, ông thành lập Quỹ Pelé nhằm hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là ở Brazil. Quỹ này tập trung vào việc cải thiện điều kiện giáo dục và y tế cho trẻ em nghèo, đồng thời khuyến khích phát triển thể thao như một công cụ để thúc đẩy hòa nhập xã hội. Pelé cũng là Đại sứ thiện chí của Liên Hợp Quốc và UNICEF, vận động cho nhiều vấn đề như môi trường, hòa bình thế giới và quyền trẻ em.

Trong lĩnh vực chính trị, Pelé từng giữ chức Bộ trưởng Thể thao Brazil từ năm 1995 đến 1998 dưới thời tổng thống Fernando Henrique Cardoso. Trong vai trò này, ông đã thúc đẩy nhiều cải cách quan trọng trong thể thao Brazil, bao gồm việc ban hành “Luật Pelé” năm 1998, nhằm hiện đại hóa cấu trúc bóng đá Brazil và bảo vệ quyền lợi của cầu thủ.

Về mặt kinh doanh, Pelé đã xây dựng một đế chế thương mại đáng kể thông qua các hợp đồng quảng cáo, tài trợ và các doanh nghiệp khác nhau. Ông là một trong những vận động viên đầu tiên hiểu được giá trị của việc xây dựng thương hiệu cá nhân và đã ký kết hợp đồng với nhiều công ty lớn như Puma, Pepsi, Mastercard và nhiều thương hiệu khác.

Những kỷ lục và danh hiệu của Pelé vẫn là niềm tự hào của bóng đá Brazil và thế giới. Vào năm 2000, FIFA đã bầu chọn ông là Cầu thủ xuất sắc nhất thế kỷ 20, cùng với Diego Maradona. Ông cũng được tạp chí Time bình chọn là một trong 100 nhân vật có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20. Bộ sưu tập danh hiệu của Pelé bao gồm:

• Ba chức vô địch World Cup (1958, 1962, 1970)
• Hai chức vô địch Copa Libertadores (1962, 1963)
• Hai chức vô địch Intercontinental Cup (1962, 1963)
• Sáu chức vô địch giải quốc gia Brazil
• Cầu thủ duy nhất ghi hơn 1.000 bàn trong sự nghiệp chuyên nghiệp
• Kỷ lục ghi 77 bàn cho đội tuyển Brazil (kỷ lục này đã bị phá vỡ bởi Neymar vào năm 2022)

Năm 2014, FIFA đã trao cho Pelé Quả bóng vàng danh dự để vinh danh sự nghiệp phi thường của ông. Đây là một sự công nhận đặc biệt, vì Pelé chưa bao giờ có cơ hội giành Quả bóng vàng thường niên khi còn thi đấu, do giải thưởng này trước đây chỉ dành cho cầu thủ châu Âu.

Di sản của Pelé không chỉ là những con số ấn tượng mà còn là tầm ảnh hưởng của ông đối với các thế hệ cầu thủ sau này. Từ Zico, Ronaldo, Ronaldinho đến Neymar, nhiều ngôi sao Brazil đều lớn lên với hình ảnh Pelé như một nguồn cảm hứng và hình mẫu lý tưởng. Trên toàn thế giới, những cầu thủ vĩ đại khác như Diego Maradona, Johan Cruyff, Zinedine Zidane, Lionel Messi và Cristiano Ronaldo đều bày tỏ lòng ngưỡng mộ đối với “Vua bóng đá”.

7. Tầm ảnh hưởng văn hóa

Tầm ảnh hưởng văn hóa của Pelé vượt xa ranh giới của sân cỏ, đưa ông trở thành một trong những nhân vật thể thao có sức ảnh hưởng nhất trong lịch sử. Hình ảnh của Pelé đã trở thành biểu tượng toàn cầu, vượt qua mọi rào cản về ngôn ngữ, địa lý và văn hóa. Ông không chỉ là một cầu thủ bóng đá xuất sắc mà còn là đại diện cho sự xuất sắc của con người, là nguồn cảm hứng cho hàng triệu người trên khắp thế giới.

Vai trò của Pelé trong việc quảng bá bóng đá toàn cầu là không thể phủ nhận. Trước khi Pelé xuất hiện, bóng đá đã là môn thể thao phổ biến ở châu Âu và Nam Mỹ, nhưng chưa thực sự có sức hút toàn cầu. Với tài năng phi thường và sức hút cá nhân, Pelé đã góp phần quan trọng trong việc đưa bóng đá đến với những khu vực mà môn thể thao này chưa phát triển mạnh, đặc biệt là ở Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á.

Chuyến lưu diễn toàn cầu của Santos FC với Pelé trong những năm 1960 và đầu những năm 1970 đã có tác động lớn đến sự phổ biến của bóng đá trên toàn thế giới. Ông và đồng đội đã thi đấu ở hơn 80 quốc gia, thu hút hàng triệu khán giả đến sân và hàng tỷ người xem qua truyền hình. Đặc biệt, quyết định chuyển đến New York Cosmos của Pelé đã khởi động “cơn sốt bóng đá” tại Mỹ và đặt nền móng cho sự phát triển lâu dài của môn thể thao này tại quốc gia vốn bị chi phối bởi bóng bầu dục, bóng chày và bóng rổ.

Trong lĩnh vực giải trí, Pelé đã xuất hiện trong nhiều bộ phim và tài liệu, bao gồm bộ phim “Escape to Victory” (1981) cùng với Michael Caine và Sylvester Stallone, và bộ phim tài liệu “Pelé: Birth of a Legend” (2016). Ông cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học, âm nhạc và nghệ thuật. Tự truyện của Pelé, “My Life and the Beautiful Game” (1977), đã được dịch ra nhiều ngôn ngữ và trở thành một trong những cuốn sách thể thao bán chạy nhất mọi thời đại.

Pelé cũng là một trong những vận động viên đầu tiên hiểu được sức mạnh của thương hiệu cá nhân và quảng cáo. Ông đã ký kết hợp đồng với nhiều thương hiệu lớn và trở thành hình mẫu cho việc vận động viên có thể tận dụng danh tiếng của mình để tạo ra thu nhập và ảnh hưởng bên ngoài lĩnh vực thể thao. Chiến lược này đã mở đường cho các vận động viên sau này như Michael Jordan, David Beckham và LeBron James.

Bên cạnh đó, Pelé còn được biết đến với vai trò đại sứ thiện chí và nhà hoạt động xã hội. Ông đã sử dụng tiếng nói của mình để vận động cho hòa bình, chống phân biệt chủng tộc và thúc đẩy giáo dục thông qua thể thao. Năm 1992, Pelé được bổ nhiệm làm Đại sứ Thiện chí của Liên Hợp Quốc về Môi trường, và năm 1994, ông trở thành Đại sứ Thiện chí của UNESCO.

Tóm lại, tầm ảnh hưởng văn hóa của Pelé vượt xa sân cỏ, đến mức ông được coi là một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất trong lịch sử thể thao và văn hóa đại chúng thế kỷ 20. Tiếng vang của ông vẫn tiếp tục ảnh hưởng đến các thế hệ cầu thủ và người hâm mộ mới, củng cố vị thế của ông như một biểu tượng bất tử của môn thể thao vua.

8. Cuộc đời riêng tư

Cuộc đời riêng tư của Pelé cũng thu hút sự chú ý của công chúng không kém gì sự nghiệp bóng đá rực rỡ của ông. Pelé kết hôn ba lần và có bảy người con. Cuộc hôn nhân đầu tiên của ông là với Rosemeri dos Reis Cholbi vào năm 1966, và họ có ba người con: Kely Cristina (sinh năm 1967), Edinho (sinh năm 1970) và Jennifer (sinh năm 1978). Cuộc hôn nhân này kết thúc vào năm 1982.

Năm 1994, Pelé kết hôn với ca sĩ kiêm nhà tâm lý học Assíria Lemos Seixas, và họ có cặp song sinh Joshua và Celeste vào năm 1996. Cuộc hôn nhân thứ hai này kết thúc vào năm 2008. Vào năm 2016, ở tuổi 75, Pelé kết hôn với doanh nhân Marcia Aoki, người trẻ hơn ông 32 tuổi. Họ đã hẹn hò từ năm 2010 và duy trì cuộc hôn nhân cho đến khi ông qua đời.

Ngoài ra, Pelé còn có hai người con khác từ các mối quan hệ ngoài hôn nhân: Sandra Regina Machado (sinh năm 1964), người mà Pelé ban đầu không công nhận nhưng sau đó đã được xác nhận là con của ông qua xét nghiệm ADN vào năm 1993 sau một vụ kiện kéo dài; và Flávia Kurtz (sinh năm 1968). Sandra Regina Machado đã qua đời vì ung thư vào năm 2006 ở tuổi 42.

Con trai của Pelé, Edinho, từng là thủ môn cho Santos FC nhưng không đạt được thành công như cha mình. Sau khi kết thúc sự nghiệp thi đấu, Edinho đã phải đối mặt với nhiều vấn đề pháp lý, bao gồm một án tù vì rửa tiền và buôn bán ma túy, mặc dù sau đó anh đã được giảm án.

Về sức khỏe, Pelé đã trải qua nhiều thách thức trong những năm cuối đời. Năm 2012, ông phẫu thuật thay khớp háng. Năm 2014, ông phải nhập viện vì nhiễm trùng đường tiết niệu và phải điều trị tại phòng chăm sóc đặc biệt. Năm 2019, ông phải nhập viện ở Paris vì nhiễm trùng đường tiết niệu nghiêm trọng và sau đó được chuyển về Brazil để phẫu thuật lấy sỏi thận.

Vào tháng 9 năm 2021, Pelé được chẩn đoán mắc khối u ở đại tràng và phải phẫu thuật để loại bỏ khối u. Mặc dù ban đầu phẫu thuật được cho là thành công, nhưng tình trạng sức khỏe của ông đã suy giảm dần. Vào tháng 11 năm 2022, Pelé được đưa vào bệnh viện vì tình trạng sức khỏe xấu đi, và được thông báo rằng ông đang nhận hóa trị liệu nhưng không còn đáp ứng với điều trị.

Pelé qua đời vào ngày 29 tháng 12 năm 2022, ở tuổi 82, tại Bệnh viện Albert Einstein ở São Paulo, Brazil. Nguyên nhân chính thức được ghi nhận là suy đa cơ quan do sự tiến triển của ung thư đại tràng. Tin tức về sự ra đi của ông đã gây chấn động toàn thế giới, với hàng triệu người hâm mộ, các cầu thủ, câu lạc bộ và tổ chức bóng đá bày tỏ lòng tiếc thương. Lễ tang của Pelé được tổ chức với nghi thức quốc gia tại Brazil, và ông được an táng tại Nghĩa trang Memorial Necrópole Ecumênica ở Santos.

9. Tổng kết về di sản của Pelé

Di sản của Pelé trong bóng đá và văn hóa thế giới là không thể đo lường hết. Ông không chỉ là một cầu thủ vĩ đại mà còn là một biểu tượng văn hóa toàn cầu, một người đã thay đổi cách thế giới nhìn nhận về bóng đá và vận động viên nói chung. Tầm ảnh hưởng của Pelé vượt xa những thành tích và số liệu thống kê ấn tượng, tạo nên một di sản bền vững trong lòng người hâm mộ và cả những người không theo dõi bóng đá.

Trong suốt sự nghiệp kéo dài hai thập kỷ, Pelé đã đạt được những thành tựu mà ít cầu thủ có thể sánh kịp: ba chức vô địch World Cup, hơn 1.000 bàn thắng chuyên nghiệp, và vô số danh hiệu cá nhân và tập thể. Những kỷ lục này, nhiều trong số đó vẫn chưa bị phá vỡ, đã củng cố vị thế của ông như một trong những vận động viên xuất sắc nhất mọi thời đại trong bất kỳ môn thể thao nào.

Tuy nhiên, di sản thực sự của Pelé không chỉ nằm ở những con số mà còn ở cách ông chơi trò chơi này. Phong cách chơi bóng đẹp mắt, sáng tạo và hiệu quả của ông đã định hình lại cách người ta hiểu về bóng đá và khả năng của con người. Pelé đã mang đến niềm vui cho hàng triệu người trên khắp thế giới với tài năng phi thường và tinh thần thể thao của mình. Ông đã trở thành hiện thân của “jogo bonito” – lối chơi đẹp mắt mà Brazil tự hào.

Sự ngưỡng mộ và tôn vinh mà Pelé nhận được từ các cầu thủ khác là minh chứng cho tầm ảnh hưởng to lớn của ông. Diego Maradona, một trong những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại và thường được so sánh với Pelé, từng nói: “Tất cả chúng ta đều phải sống trong bóng tối của Pelé.” Franz Beckenbauer, huyền thoại người Đức, đã nhận xét: “Pelé là tất cả. Ông ấy là cầu thủ bóng đá hoàn hảo nhất mà tôi từng thấy.” Những lời ca ngợi tương tự đã đến từ các thế hệ cầu thủ sau này, từ Michel Platini, Zinedine Zidane đến Cristiano Ronaldo và Lionel Messi, tất cả đều công nhận vai trò tiên phong của Pelé trong việc nâng tầm môn thể thao này.

Ngoài sân cỏ, Pelé đã sử dụng danh tiếng của mình để mang lại những thay đổi tích cực. Từ vai trò Đại sứ Thiện chí của Liên Hợp Quốc đến Bộ trưởng Thể thao Brazil, ông đã làm việc không mệt mỏi để cải thiện điều kiện sống của người nghèo, đặc biệt là trẻ em, và để thúc đẩy hòa bình và hiểu biết thông qua thể thao. Ảnh hưởng của ông đối với sự phát triển của bóng đá ở các quốc gia như Hoa Kỳ và các nước châu Phi không thể phủ nhận.

Khi thế giới tiếc thương sự ra đi của Pelé vào cuối năm 2022, những lời tưởng nhớ từ khắp nơi trên thế giới đã nhấn mạnh không chỉ vào thành tựu thể thao mà còn vào nhân cách của ông – sự khiêm tốn, lòng nhân ái và tinh thần lạc quan bất chấp xuất thân khiêm tốn. “Vua bóng đá” đã ra đi, nhưng di sản của ông sẽ còn sống mãi qua những thế hệ cầu thủ và người hâm mộ mới, những người tiếp tục được truyền cảm hứng bởi cuộc đời và sự nghiệp phi thường của ông.

Câu Hỏi Thường Gặp Về Pelé

1. Pelé có phải là cầu thủ duy nhất vô địch ba kỳ World Cup không?

Có. Pelé là cầu thủ duy nhất trong lịch sử bóng đá đã giành được ba chức vô địch World Cup. Ông là thành viên của đội tuyển Brazil vô địch vào các năm 1958 (tại Thụy Điển), 1962 (tại Chile) và 1970 (tại Mexico). Mặc dù Pelé bị chấn thương trong phần lớn giải đấu năm 1962 và không thể thi đấu sau trận đấu thứ hai, ông vẫn được tính là đã giành được chức vô địch đó. Đáng chú ý, Pelé đã tham gia bốn kỳ World Cup (1958, 1962, 1966, 1970), nhưng Brazil chỉ bị loại sớm ở giải đấu năm 1966 tại Anh.

2. “Vua bóng đá” là gì và tại sao Pelé được gọi như vậy?

“Vua bóng đá” (O Rei do Futebol) là biệt danh được đặt cho Pelé nhằm công nhận vị trí không thể tranh cãi của ông như một trong những cầu thủ vĩ đại nhất mọi thời đại. Biệt danh này bắt nguồn từ những năm 1960, khi Pelé đã khẳng định vị thế của mình trên đấu trường quốc tế và được các đồng nghiệp, truyền thông và người hâm mộ công nhận là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.

Pelé được gọi là “Vua bóng đá” vì nhiều lý do. Trước hết, đó là những thành tích vô tiền khoáng hậu của ông: ba chức vô địch World Cup, hơn 1.000 bàn thắng chuyên nghiệp, và vô số danh hiệu cá nhân và tập thể. Thứ hai, đó là phong cách chơi bóng toàn diện và đỉnh cao của ông, kết hợp tốc độ, sức mạnh, kỹ thuật và trí thông minh chiến thuật. Pelé có thể làm mọi thứ trên sân cỏ – ghi bàn, kiến tạo, rê bóng, không chiến – và làm điều đó với phong cách và sự xuất sắc hiếm có.

Sự ngưỡng mộ dành cho Pelé từ các cầu thủ đương thời và sau này cũng góp phần vào biệt danh này. Nhiều huyền thoại bóng đá, từ Bobby Charlton, Johan Cruyff đến Diego Maradona, đều công nhận Pelé là cầu thủ xuất sắc nhất thời của họ. Như Sir Bobby Charlton từng nói: “Tôi đã nghĩ mình biết tất cả về bóng đá cho đến khi tôi thấy Pelé chơi.”

3. Những danh hiệu chính mà Pelé đã giành được trong sự nghiệp của mình là gì?

Pelé đã giành được vô số danh hiệu trong suốt sự nghiệp rực rỡ của mình, bao gồm:

Với đội tuyển quốc gia Brazil:

• FIFA World Cup: 1958, 1962, 1970
• Cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất cho đội tuyển Brazil: 77 bàn trong 92 trận (kỷ lục này đã bị phá vỡ bởi Neymar vào năm 2022)

Với Santos FC:

• Copa Libertadores: 1962, 1963
• Intercontinental Cup: 1962, 1963
• Campeonato Brasileiro Série A: 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1968
• Campeonato Paulista: 1958, 1960, 1961, 1962, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1973

Với New York Cosmos:

• North American Soccer League (NASL): 1977

Danh hiệu cá nhân:

• Cầu thủ xuất sắc nhất World Cup: 1970
• Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất World Cup: 1958
• Vua phá lưới giải Brazil: 11 lần
• FIFA Ballon d’Or Prix d’Honneur (Quả bóng vàng danh dự): 2014
• FIFA Player of the Century: 2000 (cùng với Diego Maradona)
• Cầu thủ Nam Mỹ xuất sắc nhất thế kỷ (IFFHS): 2000
• IOC Athlete of the Century: 1999
• Kỷ lục Guinness thế giới về số bàn thắng trong sự nghiệp: 1.279 bàn trong 1.363 trận

4. Pelé so với các cầu thủ vĩ đại khác như Diego Maradona và Lionel Messi như thế nào?

So sánh Pelé với các cầu thủ vĩ đại khác như Diego Maradona và Lionel Messi là một chủ đề gây tranh cãi và thường phụ thuộc vào quan điểm cá nhân. Tuy nhiên, có thể xem xét một số khía cạnh khách quan:

Thành tựu:

• Pelé: Ba chức vô địch World Cup (1958, 1962, 1970), hơn 1.000 bàn thắng chuyên nghiệp, vô số danh hiệu câu lạc bộ với Santos.
• Maradona: Một chức vô địch World Cup (1986), giải vô địch UEFA Cup với Napoli, hai chức vô địch Serie A với Napoli.
• Messi: Một chức vô địch World Cup (2022), bốn chức vô địch Champions League với Barcelona, vô số danh hiệu quốc nội với Barcelona và PSG, bảy Quả bóng vàng.

Phong cách chơi:

• Pelé: Một cầu thủ toàn diện với khả năng ghi bàn, kiến tạo, rê bóng và không chiến đều xuất sắc. Ông có thể chơi ở nhiều vị trí khác nhau trên hàng công.
• Maradona: Một bậc thầy về rê bóng và kiểm soát bóng, nổi tiếng với khả năng đi bóng qua nhiều cầu thủ. Ông thường chơi ở vị trí tiền vệ tấn công trung tâm.
• Messi: Kết hợp tốc độ, kỹ thuật và tầm nhìn chiến thuật tuyệt vời. Anh bắt đầu như một cầu thủ chạy cánh nhưng sau đó chuyển sang vai trò tiền đạo giả hoặc tiền vệ tấn công.

Điểm mạnh:

• Pelé: Sức mạnh thể chất, khả năng ghi bàn hai chân, không chiến tốt dù không cao, khả năng thích ứng với nhiều vai trò.
• Maradona: Kỹ năng rê bóng không ai sánh kịp, khả năng lãnh đạo mạnh mẽ, đặc biệt với đội tuyển Argentina và Napoli, sức mạnh tinh thần.
• Messi: Độ ổn định phi thường qua nhiều năm, khả năng đi bóng trong không gian hẹp, tầm nhìn chiến thuật và khả năng chuyền bóng xuất sắc.

Điểm yếu:

• Pelé: Có ít kinh nghiệm thi đấu ở châu Âu, nơi có các giải đấu cạnh tranh nhất thế giới hiện nay.
• Maradona: Sự nghiệp bị ảnh hưởng bởi vấn đề ngoài sân cỏ, đặc biệt là việc sử dụng chất cấm và lối sống không lành mạnh.
• Messi: Từng bị chỉ trích vì không thể hiện được phong độ tốt nhất trong màu áo đội tuyển Argentina cho đến khi giành World Cup 2022.

Bối cảnh thời đại: Điều quan trọng cần lưu ý là ba cầu thủ này thi đấu ở các thời kỳ khác nhau của bóng đá, với các điều kiện, luật lệ và phong cách chơi khác nhau. Pelé thi đấu trong thời kỳ khi các cầu thủ ít được bảo vệ khỏi các pha va chạm, Maradona thi đấu trong thời kỳ chuyển tiếp, còn Messi thi đấu trong thời kỳ hiện đại với các quy tắc bảo vệ cầu thủ tấn công tốt hơn nhưng cũng đối mặt với các đội bóng có tổ chức phòng ngự kỷ luật và khoa học hơn.

Tóm lại, mỗi cầu thủ đều có những phẩm chất và thành tựu độc đáo, khiến họ trở thành những huyền thoại trong lịch sử bóng đá. Việc xác định ai là “cầu thủ vĩ đại nhất” thường phụ thuộc vào các tiêu chí cá nhân và thế hệ của người đánh giá.