Câu lạc bộ Deportivo Alavés: Hành trình và bản sắc của “El Glorioso” xứ Basque

Giới thiệu về Deportivo Alavés

Trong một buổi chiều tháng 1 năm 1921, tại thành phố Vitoria-Gasteiz xinh đẹp thuộc vùng Basque, một nhóm những người đam mê bóng đá đã tụ họp tại quán cà phê Biribil để thành lập câu lạc bộ mang tên Sport Friends Club. Chỉ vài tháng sau, họ đổi tên thành Deportivo Alavés, đánh dấu sự ra đời của một trong những câu lạc bộ giàu truyền thống nhất tại xứ Basque. Từ những ngày đầu khiêm tốn, với sân tập đơn sơ và thiết bị hạn chế, Alavés đã dần xây dựng nên một di sản đáng tự hào kéo dài hơn một thế kỷ.

Biểu tượng của Deportivo Alavés mang đậm bản sắc xứ Basque với lá cờ màu xanh-trắng đặc trưng, tượng trưng cho tinh thần đoàn kết và niềm tự hào của người dân vùng đất này. Màu áo truyền thống với những sọc dọc xanh-trắng không chỉ là màu sắc đặc trưng của câu lạc bộ mà còn phản ánh sự gắn kết với vùng đất Álava, một trong ba tỉnh chính của vùng tự trị Basque.

Trong bối cảnh bóng đá Tây Ban Nha, Alavés đại diện cho hình mẫu của một câu lạc bộ có quy mô vừa phải nhưng luôn thể hiện tinh thần chiến đấu kiên cường. Mặc dù không sở hữu tiềm lực tài chính như Barcelona hay Real Madrid, Alavés đã nhiều lần gây bất ngờ trên đấu trường quốc nội và châu Âu. Trong hệ sinh thái bóng đá xứ Basque, Alavés cùng với Athletic Bilbao và Real Sociedad tạo nên bộ ba câu lạc bộ đại diện cho niềm tự hào và bản sắc vùng đất này.

Trung tâm của mọi hoạt động câu lạc bộ là sân vận động Mendizorrotza – ngôi nhà thân thuộc của Deportivo Alavés suốt gần một thế kỷ qua.

Sân nhà Mendizorrotza – Trái tim của Alavés

Nằm ở phía tây thành phố Vitoria-Gasteiz, Estadio Mendizorrotza không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là biểu tượng văn hóa của vùng Álava. Cái tên “Mendizorrotza” trong tiếng Basque có nghĩa là “ngọn đồi sắc nhọn”, phản ánh đặc điểm địa hình nơi sân vận động được xây dựng. Đối với người dân địa phương, Mendizorrotza không đơn thuần là nơi diễn ra các trận đấu bóng đá mà còn là không gian gắn kết cộng đồng, nơi các thế hệ gia đình cùng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn qua từng trận đấu của đội bóng thân yêu.

Mendizorrotza có lịch sử lâu đời khi được khởi công xây dựng vào năm 1924. Sân vận động đã trải qua nhiều đợt cải tạo lớn, đáng chú ý nhất là vào năm 1999 khi Alavés thăng hạng La Liga và cần nâng cấp cơ sở vật chất để đáp ứng tiêu chuẩn giải đấu hàng đầu. Năm 2017, một đợt cải tạo khác được thực hiện nhằm hiện đại hóa các khu vực khán đài và cải thiện trải nghiệm cho người hâm mộ.

Thông số kỹ thuật của sân vận động:

• Sức chứa: 19,840 khán giả
• Kích thước sân: 105m x 68m
• Hệ thống chiếu sáng: 1,500 lux
• Các khu vực VIP: 32 phòng hạng sang
• Trung tâm truyền thông: Có sức chứa 100 nhà báo
• Hệ thống màn hình LED hiện đại: 2 màn hình lớn ở hai đầu sân

Theo kế hoạch được công bố vào đầu năm 2024, ban lãnh đạo Deportivo Alavés đã đặt mục tiêu nâng cấp toàn diện Mendizorrotza đến năm 2030, với việc mở rộng sức chứa lên 25,000 chỗ ngồi, xây dựng thêm các khu thương mại và bảo tàng câu lạc bộ. Dự án này nhằm biến Mendizorrotza thành một sân vận động đa năng, đáp ứng tiêu chuẩn UEFA cấp 4, đủ điều kiện đăng cai các trận đấu quốc tế quan trọng.

Mendizorrotza đã chứng kiến những khoảnh khắc lịch sử trong hành trình của Alavés, bao gồm trận thắng 2-1 trước Barcelona vào mùa giải 2000-2001, hay chiến thắng 1-0 trước Real Madrid vào năm 2019. Mỗi trận derby Basque với Athletic Bilbao và Real Sociedad đều biến sân vận động này thành một lò lửa với không khí cuồng nhiệt hiếm có.

Trải qua hơn một thế kỷ hoạt động, câu lạc bộ Deportivo Alavés đã viết nên nhiều trang sử đáng nhớ, với những thăng trầm đã định hình nên bản sắc của “El Glorioso” ngày nay.

Những giai đoạn lịch sử đáng nhớ

Dòng thời gian các mốc quan trọng:

• 1921: Thành lập câu lạc bộ với tên gọi Sport Friends Club
• 1925: Đổi tên thành Deportivo Alavés
• 1930: Lần đầu thăng hạng đến Primera División (tiền thân của La Liga)
• 1956: Vô địch Segunda División lần đầu tiên
• 1998: Thăng hạng La Liga sau 42 năm chờ đợi
• 2001: Lọt vào chung kết UEFA Cup (nay là Europa League)
• 2003: Xuống hạng và bắt đầu giai đoạn khủng hoảng
• 2016: Trở lại La Liga sau 10 năm thi đấu ở các giải hạng dưới
• 2017: Lọt vào chung kết Copa del Rey
• 2023: Kỷ niệm 100 năm thành lập câu lạc bộ

Giai đoạn thành lập và những năm đầu (1921-1950)

Những năm đầu của Deportivo Alavés là thời kỳ xây dựng nền móng. Câu lạc bộ bắt đầu tham gia các giải đấu địa phương trước khi dần mở rộng tầm ảnh hưởng. Năm 1928, khi hệ thống giải đấu chuyên nghiệp Tây Ban Nha được thiết lập, Alavés thi đấu ở Segunda División. Thành tích nổi bật nhất của câu lạc bộ trong giai đoạn này là việc lần đầu tiên thăng hạng lên Primera División vào năm 1930, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lịch sử.

Thế nhưng, Nội chiến Tây Ban Nha (1936-1939) đã gây ra những tác động tiêu cực đến hoạt động của câu lạc bộ. Nhiều cầu thủ phải tạm ngừng sự nghiệp để tham gia chiến đấu, các giải đấu bị đình chỉ và cơ sở vật chất bị hư hại nặng nề. Sau chiến tranh, Alavés phải bắt đầu lại từ các giải đấu hạng dưới và trải qua giai đoạn khó khăn về tài chính.

Thời kỳ vàng son và hành trình UEFA Cup 2001

Mùa giải 2000-2001 đánh dấu đỉnh cao trong lịch sử Deportivo Alavés khi câu lạc bộ làm nên điều kỳ diệu ở đấu trường châu Âu. Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên José Manuel Esnal “Mané”, Alavés đã vượt qua những đối thủ mạnh như Inter Milan, Kaiserslautern và Rayo Vallecano để tiến vào chung kết UEFA Cup.

Trận chung kết diễn ra vào ngày 16/5/2001 tại sân vận động Westfalenstadion (Dortmund, Đức) với đối thủ là Liverpool – một trong những thế lực hàng đầu châu Âu lúc bấy giờ. Trận đấu được đánh giá là một trong những trận chung kết hấp dẫn nhất lịch sử UEFA Cup. Liverpool dẫn trước 2-0 và 3-1, nhưng Alavés đã liên tục gỡ hòa với các bàn thắng của Javi Moreno, Jordi Cruyff. Tỷ số 4-4 sau 90 phút buộc trận đấu phải sang hiệp phụ, và một bàn phản lưới nhà của Delfí Geli ở phút 116 đã mang về chiến thắng 5-4 cho Liverpool theo luật bàn thắng vàng.

Mặc dù không thể giành chức vô địch, hành trình kỳ diệu này đã đưa tên tuổi Deportivo Alavés lên bản đồ bóng đá châu Âu và tạo nên một di sản mà người hâm mộ vẫn tự hào nhắc đến cho đến nay.

Giai đoạn khủng hoảng tài chính và xuống hạng (2003-2016)

Sau thành công ở UEFA Cup, Alavés không thể duy trì phong độ và xuống hạng vào năm 2003. Câu lạc bộ bước vào giai đoạn khủng hoảng sâu sắc về tài chính và quản lý. Năm 2007, Alavés tiếp tục xuống hạng xuống Segunda División B (hạng ba). Cuộc khủng hoảng tài chính trầm trọng đến mức câu lạc bộ đứng bên bờ vực phá sản vào năm 2008.

Chủ tịch Dmitry Piterman, một doanh nhân Ukraine gốc Mỹ, đã gây ra nhiều tranh cãi khi can thiệp sâu vào công việc chuyên môn, thậm chí tự bổ nhiệm mình làm huấn luyện viên trong một số thời điểm. Dưới thời Piterman, câu lạc bộ mất đi sự ổn định và liên tục thay đổi ban huấn luyện.

Sự hồi sinh dưới thời chủ tịch mới và ổn định tại La Liga (2016-2025)

Năm 2013, một trang mới được mở ra khi nhóm doanh nhân địa phương do Josean Querejeta đứng đầu mua lại câu lạc bộ. Dưới sự lãnh đạo mới, Alavés đã thực hiện một chiến lược phát triển bền vững, tập trung vào việc xây dựng nền tảng tài chính vững chắc và đầu tư thông minh vào đội hình.

Thành quả đầu tiên đến vào năm 2016 khi Alavés giành chức vô địch Segunda División và thăng hạng La Liga sau 10 năm vắng bóng. Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Mauricio Pellegrino, Alavés không chỉ trụ hạng thành công trong mùa giải đầu tiên mà còn tạo nên bất ngờ lớn khi lọt vào chung kết Copa del Rey 2017, nơi họ để thua Barcelona với tỷ số 1-3.

Từ 2016 đến 2025, mặc dù có một số thời điểm khó khăn bao gồm việc xuống hạng vào năm 2021 và thăng hạng trở lại vào năm 2023, Alavés đã xây dựng được một nền tảng ổn định hơn so với quá khứ. Chiến lược phát triển bền vững, với việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng, học viện đào tạo trẻ và xây dựng đội hình cân bằng đã giúp câu lạc bộ duy trì vị thế tại La Liga trong những năm gần đây.

Danh hiệu và thành tích nổi bật

Các danh hiệu chính thức:

• Segunda División (Hạng Nhì Tây Ban Nha): 4 lần vô địch (1929-30, 1953-54, 1997-98, 2015-16)
• Segunda División B (Hạng Ba Tây Ban Nha): 1 lần vô địch (1992-93)
• Copa del Rey (Cúp Nhà vua): Á quân (2016-17)
• UEFA Cup (nay là Europa League): Á quân (2000-01)

Deportivo Alavés đã 4 lần vô địch Segunda División, khẳng định vị thế của họ tại giải đấu hạng nhì Tây Ban Nha. Chức vô địch đầu tiên vào mùa giải 1929-30 đã giúp câu lạc bộ lần đầu tiên thăng hạng lên Primera División, đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử. Chiến thắng năm 1953-54 diễn ra sau giai đoạn khó khăn hậu Nội chiến Tây Ban Nha, thể hiện sự hồi sinh mạnh mẽ của câu lạc bộ.

Chức vô địch mùa giải 1997-98 có ý nghĩa đặc biệt khi giúp Alavés trở lại La Liga sau 42 năm chờ đợi. Dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Mané, đội bóng đã giành 78 điểm sau 38 vòng đấu, tạo nền tảng cho thời kỳ thành công nhất trong lịch sử câu lạc bộ. Gần đây nhất, chức vô địch mùa 2015-16 đánh dấu sự trở lại La Liga sau 10 năm thi đấu ở các giải hạng dưới, mở ra kỷ nguyên mới cho câu lạc bộ.

Hành trình đến chung kết Copa del Rey 2017 là một trong những thành tích đáng tự hào nhất của Alavés trong thế kỷ 21. Trên con đường tiến vào chung kết, “El Glorioso” đã loại các đội bóng mạnh như Deportivo La Coruña và Celta Vigo. Trận chung kết diễn ra tại sân Vicente Calderón là trận đấu cuối cùng được tổ chức tại sân vận động lịch sử này trước khi bị phá bỏ, tạo thêm ý nghĩa lịch sử cho sự kiện. Mặc dù để thua Barcelona với tỷ số 1-3, màn trình diễn của Alavés vẫn được đánh giá cao.

“Khi tôi nhìn lại hành trình ở Copa del Rey 2017, tôi vẫn cảm thấy tự hào vô cùng. Chúng tôi không chỉ chiến đấu hết mình mà còn thể hiện được bản sắc Basque kiên cường trước những đối thủ hàng đầu. Trận chung kết đó có thể không mang về danh hiệu, nhưng đã truyền cảm hứng cho cả thành phố Vitoria-Gasteiz,” – Marcos Llorente, cựu tiền vệ Alavés chia sẻ.

So với các câu lạc bộ có quy mô tương tự như Getafe, Eibar hay Levante, thành tích của Alavés được đánh giá cao hơn, đặc biệt là việc họ đã từng lọt vào chung kết một giải đấu châu Âu – thành tích mà không nhiều câu lạc bộ cùng tầm có thể đạt được.

Triết lý bóng đá và phong cách thi đấu

Deportivo Alavés nổi tiếng với triết lý bóng đá thực dụng, đề cao tính kỷ luật chiến thuật và sự chắc chắn trong phòng ngự. “El Glorioso” thường được biết đến với hình ảnh một đội bóng khó chơi, sẵn sàng chiến đấu đến những giây phút cuối cùng và có khả năng gây khó khăn cho bất kỳ đối thủ nào.

Đặc trưng phòng ngự kiên cố là truyền thống lâu đời của Alavés. Câu lạc bộ thường sử dụng hệ thống phòng ngự nhiều lớp với các hậu vệ có thể lực tốt và kỷ luật chiến thuật cao. Khả năng phòng ngự khu vực và chuyển trạng thái nhanh là những yếu tố quan trọng trong lối chơi của đội bóng. Triết lý này phản ánh tinh thần Basque kiên cường, nơi sự bền bỉ và tinh thần chiến đấu được đề cao.

Qua các thời kỳ, Alavés đã sử dụng nhiều sơ đồ chiến thuật khác nhau, nhưng phổ biến nhất là 4-4-2 và 4-2-3-1, với việc nhấn mạnh vào sự chắc chắn ở giữa sân và khả năng phản công nhanh. Dưới thời huấn luyện viên José Bordalás (2017-2018), Alavés nổi tiếng với lối chơi kỷ luật và áp lực cao, thường sử dụng sơ đồ 4-4-2 compact.

Khi Abelardo Fernández nắm quyền (2019-2020), ông đã điều chỉnh sang sơ đồ 4-2-3-1 linh hoạt hơn, vẫn duy trì nền tảng phòng ngự chắc chắn nhưng tăng cường khả năng kiểm soát bóng ở giữa sân. Đến thời Eduardo Coudet (2023-2025), Alavés đã có những điều chỉnh theo hướng hiện đại hơn với việc áp dụng pressing có chọn lọc và tấn công đa dạng hơn.

“Tại Alavés, chúng tôi không chỉ xây dựng một đội bóng mà còn xây dựng một tập thể chiến đấu vì màu áo. Triết lý của chúng tôi dựa trên sự cần cù, kỷ luật và tinh thần Basque. Chúng tôi có thể không phải đội bóng có nhiều ngôi sao nhất, nhưng chúng tôi luôn là đội bóng khó đánh bại nhất.” – Luis García, huấn luyện viên hiện tại của Alavés chia sẻ.

Phân tích dữ liệu thống kê mùa giải 2024-2025 cho thấy Alavés vẫn duy trì lối chơi đặc trưng với tỷ lệ cản phá thành công cao (62,3%), trung bình 18,4 pha tắc bóng mỗi trận và 22,6 pha phá bóng. Tuy nhiên, đội bóng đã cải thiện đáng kể tỷ lệ kiểm soát bóng lên 46,2% so với mức trung bình 38,7% của những mùa giải trước.

Điểm nổi bật trong lối chơi hiện tại của Alavés là khả năng thích ứng với từng đối thủ, từ việc áp dụng pressing cao trước các đội yếu hơn đến phòng ngự phản công trước các đội mạnh. Sự linh hoạt này đã giúp “El Glorioso” duy trì vị thế tại La Liga trong những năm gần đây.

Đội hình và lực lượng mùa giải 2024-2025

Deportivo Alavés bước vào mùa giải 2024-2025 với đội hình được tăng cường đáng kể, kết hợp giữa kinh nghiệm và sức trẻ. Huấn luyện viên Luis García đã xây dựng một tập thể cân bằng với sự ổn định ở hàng thủ, sáng tạo ở hàng tiền vệ và hiệu quả trong các tình huống tấn công.

Đội hình chính thức (Sơ đồ 4-2-3-1):

• Thủ môn: Antonio Sivera
• Hậu vệ phải: Andoni Gorosabel
• Trung vệ: Abdel Abqar
• Trung vệ: Aleksandar Sedlar
• Hậu vệ trái: Rubén Duarte (Đội trưởng)
• Tiền vệ phòng ngự: Tomás Pina
• Tiền vệ phòng ngự: Antonio Blanco
• Tiền vệ cánh phải: Luis Rioja
• Tiền vệ tấn công: Jon Guridi
• Tiền vệ cánh trái: Javi López
• Tiền đạo: Kike García

Những cầu thủ chủ chốt:

1. Rubén Duarte (30 tuổi, Tây Ban Nha)
   • Vị trí: Hậu vệ trái/Đội trưởng
   • Gắn bó với câu lạc bộ từ: 2016
   • Thành tích: 230+ trận đấu cho Alavés, góp phần vào hành trình Copa del Rey 2017
   • Đặc điểm: Khả năng phòng ngự vững chắc, kinh nghiệm lãnh đạo, tầm ảnh hưởng lớn trong phòng thay đồ
2. Antonio Sivera (28 tuổi, Tây Ban Nha)
   • Vị trí: Thủ môn
   • Gắn bó với câu lạc bộ từ: 2019
   • Thành tích: Hơn 150 trận giữ sạch lưới cho Alavés, cựu thủ môn đội tuyển U21 Tây Ban Nha
   • Đặc điểm: Phản xạ nhanh, khả năng chỉ đạo hàng thủ tốt, phát triển thành thủ lĩnh tinh thần
3. Luis Rioja (31 tuổi, Tây Ban Nha)
   • Vị trí: Tiền vệ cánh
   • Gắn bó với câu lạc bộ từ: 2019
   • Thành tích: 45+ bàn thắng và kiến tạo cho Alavés, cầu thủ tấn công chủ chốt
   • Đặc điểm: Tốc độ, kỹ thuật cá nhân tốt, khả năng đột phá và tạo cơ hội
4. Kike García (35 tuổi, Tây Ban Nha)
   • Vị trí: Tiền đạo
   • Gắn bó với câu lạc bộ từ: 2021
   • Thành tích: Ghi 12 bàn trong mùa giải 2023-2024, giúp Alavés trụ hạng thành công
   • Đặc điểm: Tiền đạo kinh nghiệm, khả năng chơi tì đè tốt, hiệu quả trong khu vực cấm địa
5. Jon Guridi (29 tuổi, Tây Ban Nha)
   • Vị trí: Tiền vệ tấn công
   • Gắn bó với câu lạc bộ từ: 2022
   • Thành tích: Cựu cầu thủ Real Sociedad, tạo ra 18 cơ hội ghi bàn mùa giải trước
   • Đặc điểm: Khả năng kiến tạo, tầm nhìn chiến thuật tốt, xử lý bóng kỹ thuật

Đội hình hiện tại của Alavés có điểm mạnh ở sự đoàn kết và tinh thần chiến đấu cao. Hệ thống phòng ngự được tổ chức tốt với những hậu vệ có kinh nghiệm như Duarte và Sedlar. Tuyến giữa có sự kết hợp giữa những tiền vệ phòng ngự chắc chắn như Pina và những cầu thủ sáng tạo như Guridi. Tuy nhiên, điểm yếu của đội là chiều sâu đội hình còn hạn chế và phụ thuộc vào một số cá nhân chủ chốt.

Học viện đào tạo trẻ Ibaia đã bắt đầu cung cấp một số tài năng triển vọng cho đội một, nổi bật nhất là tiền vệ Mikel Berrocal (20 tuổi) và hậu vệ Ander Martínez (21 tuổi). Cả hai đều được đánh giá cao và đã có những trận ra sân ở La Liga.

Chiến lược chuyển nhượng gần đây của Alavés tập trung vào việc tìm kiếm những cầu thủ có giá trị cao nhưng chi phí thấp, kết hợp với việc phát triển tài năng trẻ từ học viện. Mùa chuyển nhượng vừa qua, câu lạc bộ đã mua đứt Antonio Blanco từ Real Madrid sau thời gian cho mượn thành công và chiêu mộ trung vệ Abdel Abqar từ Ligue 2 Pháp – những thương vụ thể hiện tầm nhìn dài hạn của ban lãnh đạo.

Cơ cấu quản lý và tài chính

Deportivo Alavés được tổ chức theo mô hình Sociedad Anónima Deportiva (S.A.D.) – một hình thức công ty cổ phần đặc biệt dành cho các câu lạc bộ thể thao tại Tây Ban Nha. Cấu trúc tổ chức hiện tại gồm ban lãnh đạo cao cấp, bộ phận thể thao chuyên trách và các phòng ban hỗ trợ.

Câu lạc bộ hiện thuộc sở hữu của Grupo Baskonia-Alavés, một tập đoàn thể thao do doanh nhân địa phương Josean Querejeta làm chủ tịch. Querejeta, người cũng sở hữu câu lạc bộ bóng rổ Baskonia, đã mua lại Alavés vào năm 2013 khi câu lạc bộ đang gặp khó khăn tài chính ở hạng ba.

Ban lãnh đạo hiện tại của Alavés bao gồm:

• Chủ tịch: Josean Querejeta
• Giám đốc điều hành: Alfonso Fernández de Trocóniz
• Giám đốc thể thao: Sergio Fernández
• Giám đốc tài chính: Mikel Bárcena
• Giám đốc tiếp thị: Elena Cid

Về mặt tài chính, Alavés đã có những cải thiện đáng kể trong thập kỷ qua. Ngân sách hoạt động của câu lạc bộ cho mùa giải 2024-2025 là khoảng 60 triệu euro, trong đó các nguồn thu chính bao gồm:

• Quyền truyền hình: 45% (khoảng 27 triệu euro)
• Thương mại và tài trợ: 23% (khoảng 13,8 triệu euro)
• Bán vé và dịch vụ trong ngày thi đấu: 18% (khoảng 10,8 triệu euro)
• Chuyển nhượng cầu thủ: 10% (khoảng 6 triệu euro)
• Các nguồn khác: 4% (khoảng 2,4 triệu euro)

Chi tiêu của câu lạc bộ tập trung vào:

• Lương thưởng cầu thủ và nhân viên: 65%
• Hoạt động chuyển nhượng: 15%
• Cơ sở vật chất và đào tạo: 10%
• Chi phí điều hành: 8%
• Phát triển thương hiệu: 2%

Mô hình kinh doanh của Alavés dựa trên nguyên tắc phát triển bền vững, với việc kiểm soát chặt chẽ chi tiêu lương và đầu tư thông minh vào việc phát triển tài năng trẻ. Câu lạc bộ áp dụng chiến lược mua cầu thủ tiềm năng với giá thấp, phát triển họ và bán với giá cao hơn – một mô hình được nhiều câu lạc bộ tầm trung tại La Liga áp dụng.

So với các câu lạc bộ cùng quy mô như Getafe, Alavés có ngân sách tương đương nhưng quản lý hiệu quả hơn, với tỷ lệ nợ thấp hơn đáng kể. Tuy nhiên, khoảng cách tài chính với các đội bóng lớn như Barcelona, Real Madrid hay thậm chí Athletic Bilbao (cùng ở xứ Basque) vẫn rất lớn.

Văn hóa câu lạc bộ và mối liên hệ với xứ Basque

Deportivo Alavés là hiện thân của bản sắc Basque, một vùng tự trị có nền văn hóa đặc trưng và tinh thần độc lập mạnh mẽ ở miền bắc Tây Ban Nha. Tinh thần Basque thể hiện rõ trong mọi khía cạnh của câu lạc bộ, từ lối chơi kiên cường trên sân cỏ đến cách câu lạc bộ được quản lý.

Ngôn ngữ Basque (Euskera) được sử dụng rộng rãi trong giao tiếp của câu lạc bộ, cùng với tiếng Tây Ban Nha. Biển hiệu, thông báo tại sân Mendizorrotza và trung tâm huấn luyện đều sử dụng cả hai ngôn ngữ, phản ánh cam kết duy trì và phát triển bản sắc văn hóa địa phương.

Một trong những truyền thống đặc trưng của Alavés là nghi thức “Aurresku” – một điệu múa truyền thống Basque được biểu diễn trước những trận đấu quan trọng hoặc trong các sự kiện đặc biệt của câu lạc bộ. Hàng năm, câu lạc bộ cũng tham gia vào lễ hội San Prudencio – ngày lễ của thánh bảo trợ tỉnh Álava, với các hoạt động cộng đồng và sự kiện đặc biệt.

Mối quan hệ giữa Alavés và thành phố Vitoria-Gasteiz rất gắn bó. Câu lạc bộ không chỉ là một đội bóng mà còn là biểu tượng của niềm tự hào địa phương. Các chương trình cộng đồng như “Alavés Solidario” tập trung vào các hoạt động từ thiện và phát triển xã hội, trong khi “Alavés Bizi” khuyến khích lối sống lành mạnh và tích cực cho người dân địa phương.

Trong hệ sinh thái bóng đá xứ Basque, Alavés có vị trí riêng biệt. Nếu Athletic Bilbao nổi tiếng với chính sách chỉ sử dụng cầu thủ gốc Basque và Real Sociedad nổi bật với lối chơi kỹ thuật, thì Alavés đại diện cho tinh thần chiến đấu không ngừng nghỉ và sự kiên cường đặc trưng của người dân vùng Álava.

“Đối với chúng tôi, Alavés không chỉ là một đội bóng. Đó là biểu tượng của danh dự, niềm tự hào và bản sắc Basque. Mỗi khi đội bóng thi đấu, đó không chỉ là 11 cầu thủ mà là toàn bộ thành phố Vitoria-Gasteiz hiện diện trên sân cỏ.” – Iñaki Martínez, một người hâm mộ 70 tuổi đã theo dõi Alavés hơn 60 năm chia sẻ.

Mặc dù Alavés không áp dụng chính sách chỉ sử dụng cầu thủ Basque như Athletic Bilbao, câu lạc bộ vẫn có truyền thống phát triển và tạo cơ hội cho tài năng địa phương. Học viện đào tạo trẻ Ibaia luôn ưu tiên phát hiện và bồi dưỡng những cầu thủ từ khu vực Álava và các vùng lân cận.

Người hâm mộ và các nhóm cổ động viên

Người hâm mộ Deportivo Alavés nổi tiếng với lòng trung thành và niềm đam mê mãnh liệt dành cho đội bóng, bất chấp những thăng trầm trong lịch sử câu lạc bộ. Cộng đồng người hâm mộ đặc biệt tự hào về bản sắc địa phương và vai trò của Alavés như biểu tượng của tỉnh Álava và thành phố Vitoria-Gasteiz.

Các nhóm ultras chính:

1. 1921 Babazorros – Thành lập năm 1985, là nhóm ultras lâu đời và có tổ chức nhất. Tên gọi “Babazorros” xuất phát từ biệt danh truyền thống của người dân Álava, có nghĩa là “những người ăn đậu” trong tiếng Basque, nhắc đến truyền thống nông nghiệp của vùng đất này.

2. Iraultza 1921 – Nhóm ultras thành lập năm 2009, với định hướng chính trị rõ ràng và ủng hộ độc lập cho xứ Basque. “Iraultza” có nghĩa là “cách mạng” trong tiếng Basque.

3. Frente Glorioso – Nhóm cổ động viên trẻ hơn, nổi tiếng với các màn trình diễn tifo ấn tượng và không khí sôi động tại khán đài Norte.

Các bài hát và khẩu hiệu truyền thống của người hâm mộ Alavés bao gồm:

• “Aupa Glorioso” – Bài hát đồng ca truyền thống trước mỗi trận đấu
• “Mendizorrotza, La Catedral” – Ca ngợi sân vận động như một “nhà thờ” của bóng đá
• “Somos de Primera” (Chúng tôi thuộc về hạng Nhất) – Khẩu hiệu khẳng định vị thế của câu lạc bộ
• “Alavés, Alavés, Alavés” – Tiếng hô vang dội khi đội nhà tấn công

Văn hóa cổ vũ tại Mendizorrotza mang đậm bản sắc Basque với việc sử dụng rộng rãi cờ xanh-trắng, biểu tượng của xứ Basque và tỉnh Álava. Không khí tại sân vận động nổi tiếng với sự gắn kết chặt chẽ giữa các thế hệ người hâm mộ, nơi ông bà, cha mẹ và con cháu cùng nhau cổ vũ cho đội bóng mà gia đình họ đã theo dõi qua nhiều thập kỷ.

“Tôi đến Mendizorrotza lần đầu tiên khi 6 tuổi, cùng với cha tôi. Giờ đây, 40 năm sau, tôi vẫn ngồi ở cùng một khu vực, nhưng là với con trai tôi. Đó không chỉ là bóng đá – đó là cách chúng tôi kết nối các thế hệ và duy trì bản sắc của mình.” – Miguel Sánchez, một người hâm mộ lâu năm chia sẻ.

Mối quan hệ giữa câu lạc bộ và người hâm mộ luôn được đề cao. Ban lãnh đạo Alavés thường xuyên tổ chức các cuộc họp với đại diện người hâm mộ để lắng nghe ý kiến về các quyết định quan trọng. Giá vé tương đối phải chăng (từ 20 đến 80 euro tùy khu vực) so với các câu lạc bộ La Liga khác, phản ánh cam kết giữ bóng đá tiếp cận được với mọi tầng lớp xã hội.

Mỗi mùa giải, câu lạc bộ tổ chức “Ngày của người hâm mộ” với các hoạt động tương tác giữa cầu thủ và người ủng hộ, buổi tập công khai và ký tặng. Thông qua ứng dụng di động chính thức, người hâm mộ cũng có thể tham gia vào các cuộc thăm dò ý kiến và bình chọn cho cầu thủ xuất sắc nhất tháng.

Huyền thoại và biểu tượng của Alavés

Qua hơn một thế kỷ lịch sử, Deportivo Alavés đã chứng kiến nhiều thế hệ cầu thủ và huấn luyện viên để lại dấu ấn sâu đậm. Những nhân vật này không chỉ đóng góp trên sân cỏ mà còn định hình nên bản sắc và giá trị của câu lạc bộ.

Năm cầu thủ vĩ đại nhất:

1. Mané García (1975-1983)
   • Vị trí: Tiền vệ
   • Thành tích: 289 trận đấu, 57 bàn thắng
   • Đóng góp: Đội trưởng biểu tượng trong thời kỳ khó khăn, giúp duy trì tinh thần câu lạc bộ
   • Di sản: Được mệnh danh là “Trái tim của Alavés”, một trong những cầu thủ đầu tiên được vinh danh trong Đại sảnh Danh vọng
2. Javi Moreno (1998-2001)
   • Vị trí: Tiền đạo
   • Thành tích: 81 trận, 38 bàn thắng, anh hùng của hành trình UEFA Cup 2001
   • Đóng góp: Ghi 2 bàn trong trận chung kết UEFA Cup, giúp Alavés vươn tầm châu Âu
   • Di sản: Biểu tượng của thời kỳ vàng son, sau đó chuyển đến AC Milan
3. Abelardo Fernández (1992-1994, 2017-2019 với tư cách HLV)
   • Vị trí: Trung vệ, sau này là huấn luyện viên
   • Thành tích: Cầu thủ then chốt trong đội hình đầu những năm 1990, sau đó dẫn dắt đội bóng trụ hạng thành công
   • Đóng góp: Kết nối giữa hai thời kỳ quan trọng của câu lạc bộ
   • Di sản: Người thuyền trưởng tài ba giúp ổn định con thuyền Alavés sau khi thăng hạng La Liga năm 2016
4. Cosme Contra (1999-2001)
   • Vị trí: Hậu vệ phải
   • Thành tích: Đội trưởng trong hành trình UEFA Cup 2001
   • Đóng góp: Lãnh đạo tinh thần và kỹ thuật, đại diện cho sự kiên cường của đội bóng
   • Di sản: Gương mặt biểu tượng của thời kỳ châu Âu, sau này chuyển đến AC Milan
5. Magno Mocelin (1998-2001)
   • Vị trí: Tiền đạo
   • Thành tích: Ghi bàn quyết định giúp Alavés thăng hạng La Liga năm 1998
   • Đóng góp: Cầu thủ nước ngoài đầu tiên trở thành biểu tượng của câu lạc bộ
   • Di sản: Anh hùng của mùa giải thăng hạng 1997-1998, được người hâm mộ tôn vinh

Những huấn luyện viên để lại dấu ấn:

1. José Manuel Esnal “Mané” (1997-2000, 2003-2005)
   • Thành tích: Đưa Alavés lên La Liga và xây dựng nền tảng cho thành công ở UEFA Cup
   • Di sản: Được coi là “kiến trúc sư” của thời kỳ vàng son
2. José Bordalás (2017-2018)
   • Thành tích: Giúp Alavés ổn định vị thế tại La Liga với lối chơi kỷ luật và hiệu quả
   • Di sản: Đặt nền móng cho triết lý chiến thuật hiện đại của câu lạc bộ

Trận chung kết UEFA Cup 2001 với Liverpool vẫn được coi là khoảnh khắc lịch sử nhất của câu lạc bộ. Diễn ra tại sân vận động Westfalenstadion ở Dortmund, Đức, trận đấu kết thúc với tỷ số 5-4 cho Liverpool sau hiệp phụ. Dù để thua, màn trình diễn kiên cường của Alavés trước đội bóng hàng đầu châu Âu đã tạo nên một trong những trận chung kết hấp dẫn nhất lịch sử giải đấu và khẳng định vị thế của câu lạc bộ trên bản đồ bóng đá châu Âu.

“Trận chung kết đó tuy đau đớn nhưng là niềm tự hào vô cùng. Chúng tôi, một đội bóng nhỏ từ Vitoria, đã khiến cả châu Âu phải ngạc nhiên. Bất chấp kết quả, chúng tôi đã viết nên một câu chuyện cổ tích thực sự.” – Javi Moreno nhớ lại.

Câu lạc bộ tôn vinh các huyền thoại thông qua nhiều hình thức. Năm 2021, nhân dịp kỷ niệm 100 năm thành lập, Alavés đã khánh thành “Đại sảnh Danh vọng” tại sân Mendizorrotza, nơi trưng bày hình ảnh, hiện vật và thành tích của những nhân vật quan trọng nhất trong lịch sử. Các trận đấu tri ân thường được tổ chức vào các dịp đặc biệt, với sự tham gia của các cựu cầu thủ huyền thoại.

Học viện đào tạo trẻ và tương lai

Học viện đào tạo trẻ Ibaia của Deportivo Alavés, được thành lập vào năm 2005 và đổi tên từ “Cantera Alavesista”, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của câu lạc bộ. Nằm ở ngoại ô Vitoria-Gasteiz, Ibaia là một cơ sở huấn luyện hiện đại với 5 sân bóng tiêu chuẩn, trung tâm thể lực, phòng y tế và cơ sở lưu trú cho các tài năng trẻ.

Hệ thống đào tạo trẻ của Alavés được tổ chức thành các cấp độ từ U10 đến U19, với đội dự bị Deportivo Alavés B thi đấu ở Segunda Federación (hạng tư Tây Ban Nha) đóng vai trò cầu nối với đội một. Mỗi năm, học viện tiếp nhận khoảng 200 cầu thủ trẻ, với ưu tiên cho tài năng từ vùng Basque.

Cấu trúc các đội trẻ của Alavés:

• Alevín (U10-U12): Tập trung phát triển kỹ năng cơ bản và niềm vui chơi bóng
• Infantil (U13-U14): Giới thiệu các nguyên tắc chiến thuật và phát triển thể lực
• Cadete (U15-U16): Tăng cường hiểu biết chiến thuật và kỹ năng chuyên biệt theo vị trí
• Juvenil (U17-U19): Chuẩn bị cho bóng đá chuyên nghiệp, tập trung vào chiến thuật nâng cao
• Deportivo Alavés B: Đội dự bị, giúp cầu thủ trẻ làm quen với bóng đá chuyên nghiệp

Những tài năng xuất sắc từ lò đào tạo Ibaia bao gồm:

• Rubén Duarte: Đội trưởng hiện tại của đội một
• Ander Capa: Sau khi rời Alavés, đã thi đấu cho Athletic Bilbao
• Daniel Vivian: Trung vệ hiện đang thi đấu cho Athletic Bilbao
• Mikel Berrocal: Tài năng trẻ đang phát triển trong đội một
• Alex Martín: Thủ môn triển vọng, hiện thuộc đội U19 và được dự đoán sẽ thành công

Phương pháp huấn luyện của Ibaia dựa trên triết lý “Total Babazorro”, lấy cảm hứng từ bóng đá toàn diện nhưng điều chỉnh phù hợp với bản sắc Basque và truyền thống của Alavés. Cầu thủ trẻ được đào tạo để phát triển toàn diện cả về kỹ thuật, thể lực, chiến thuật và tinh thần, với trọng tâm đặc biệt vào tính kỷ luật và khả năng thích ứng.

Chiến lược phát triển cầu thủ trẻ đến năm 2030 của Alavés bao gồm:

• Mở rộng phạm vi tuyển sinh sang các khu vực lân cận và quốc tế
• Đầu tư vào công nghệ phân tích dữ liệu để tối ưu hóa quá trình huấn luyện
• Tăng cường hợp tác với các trường học địa phương để cung cấp chương trình đào tạo kết hợp
• Phát triển chương trình trao đổi với các học viện nổi tiếng ở châu Âu và Nam Mỹ
• Đặt mục tiêu có ít nhất 30% đội hình đội một đến từ học viện đào tạo

“Tại Ibaia, chúng tôi không chỉ đào tạo cầu thủ bóng đá mà còn phát triển con người. Triết lý của chúng tôi là kết hợp giữa kỹ năng bóng đá, học vấn và giá trị đạo đức. Chúng tôi tin rằng một cầu thủ trẻ cần được phát triển toàn diện để có thể đối mặt với các thách thức của bóng đá chuyên nghiệp.” – Javier Rodríguez, Giám đốc học viện Ibaia chia sẻ.

Câu hỏi thường gặp về Deportivo Alavés

Deportivo Alavés có phải là đội bóng lâu đời nhất ở xứ Basque không?

Không, Alavés không phải là câu lạc bộ lâu đời nhất ở xứ Basque. Danh hiệu này thuộc về Athletic Bilbao, được thành lập vào năm 1898, tiếp theo là Real Sociedad (1909). Deportivo Alavés được thành lập vào năm 1921, trở thành câu lạc bộ lâu đời thứ ba trong số các đội bóng Basque hiện đang thi đấu ở các giải chuyên nghiệp.

Nguồn gốc biệt danh “El Glorioso” của Alavés là gì?

Biệt danh “El Glorioso” (Đội bóng vinh quang) có nguồn gốc từ những năm 1930, khi Alavés lần đầu tiên thăng hạng lên Primera División và tạo ra nhiều bất ngờ trước các đối thủ mạnh. Một tờ báo địa phương đã dùng cụm từ “gloriosa campaña” (chiến dịch vinh quang) để mô tả thành tích của đội, và từ đó, biệt danh này đã gắn liền với câu lạc bộ. Biệt danh này được sử dụng phổ biến hơn sau hành trình UEFA Cup 2001, khẳng định vị thế của Alavés như một “đội bóng vinh quang” trên đấu trường châu Âu.

Chính sách về việc sử dụng cầu thủ Basque của Alavés khác với Athletic Bilbao như thế nào?

Khác với Athletic Bilbao – câu lạc bộ chỉ sử dụng cầu thủ gốc Basque hoặc được đào tạo tại vùng Basque, Deportivo Alavés không áp dụng chính sách hạn chế về nguồn gốc cầu thủ. Tuy nhiên, câu lạc bộ vẫn ưu tiên và tự hào về việc phát triển tài năng địa phương. Trong những năm gần đây, Alavés đã tăng cường đầu tư vào học viện đào tạo Ibaia để phát hiện và bồi dưỡng tài năng từ khu vực Álava và các vùng lân cận, nhưng vẫn mở cửa cho cầu thủ từ mọi quốc gia và vùng miền.

Tại sao Alavés được coi là “câu chuyện thành công bất ngờ” tại La Liga?

Alavés được coi là câu chuyện thành công bất ngờ vì khả năng cạnh tranh và duy trì vị thế tại La Liga dù có nguồn lực hạn chế so với các đội bóng lớn. Với ngân sách thuộc nhóm thấp nhất giải đấu, câu lạc bộ đã thể hiện mô hình quản lý thông minh, chiến lược chuyển nhượng hiệu quả và triết lý bóng đá thực dụng. Hành trình lọt vào chung kết UEFA Cup 2001 và Copa del Rey 2017 là những minh chứng cho việc Alavés có thể vượt qua giới hạn về tài chính để tạo nên những thành công đáng kinh ngạc.

Liệu Alavés có kế hoạch mở rộng sức chứa của sân Mendizorrotza không?

Có, theo kế hoạch phát triển đã được công bố vào đầu năm 2024, câu lạc bộ dự định nâng cấp và mở rộng sân Mendizorrotza đến năm 2030. Dự án này bao gồm việc tăng sức chứa từ 19,840 lên khoảng 25,000 chỗ ngồi, cải thiện cơ sở vật chất và thêm các khu thương mại. Dự án đang trong giai đoạn lập kế hoạch chi tiết và xin phê duyệt từ chính quyền thành phố Vitoria-Gasteiz.

Những thách thức và cơ hội trong tương lai

Deportivo Alavés đang đối mặt với nhiều thách thức đáng kể trong môi trường bóng đá hiện đại. Khoảng cách tài chính ngày càng lớn giữa các đội bóng hàng đầu và các câu lạc bộ tầm trung tại La Liga là rào cản lớn nhất. Trong khi Barcelona và Real Madrid có ngân sách lên đến hàng trăm triệu euro, Alavés phải vận hành với nguồn lực hạn chế hơn nhiều, khiến việc cạnh tranh về mặt thể thao trở nên khó khăn.

Thách thức khác đến từ việc giữ chân tài năng. Khi phát hiện và phát triển được các cầu thủ triển vọng, Alavés thường khó lòng giữ họ lại trước sức hút từ các câu lạc bộ giàu có hơn. Điều này tạo ra một chu kỳ liên tục xây dựng lại đội hình, ảnh hưởng đến sự ổn định và kế hoạch dài hạn.

Sự cạnh tranh gay gắt để trụ hạng tại La Liga cũng đặt ra áp lực lớn về mặt thể thao. Với sự chênh lệch nhỏ giữa các đội bóng tầm trung, mỗi mùa giải đều là cuộc chiến khốc liệt để tránh xuống hạng, đòi hỏi sự ổn định cả trong và ngoài sân cỏ.

Tuy nhiên, bên cạnh những thách thức, Alavés cũng đang đứng trước nhiều cơ hội phát triển. Thị trường truyền thông số và toàn cầu hóa mang đến khả năng mở rộng thương hiệu ra ngoài biên giới Tây Ban Nha. Câu lạc bộ đã bắt đầu xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu quốc tế, tập trung vào các thị trường châu Á và Bắc Mỹ, nơi La Liga đang ngày càng được quan tâm.

Kế hoạch mở rộng thương hiệu của Alavés bao gồm:

• Tăng cường hiện diện trên các nền tảng mạng xã hội quốc tế
• Tổ chức các tour du đấu tiền mùa giải tại thị trường mục tiêu
• Phát triển nội dung số đa ngôn ngữ để tiếp cận khán giả toàn cầu
• Hợp tác với các thương hiệu quốc tế để nâng cao nhận diện
• Mở rộng mạng lưới học viện đào tạo trẻ sang các quốc gia khác

“Chúng tôi nhìn nhận tương lai với sự lạc quan thận trọng. Mặc dù đối mặt với những thách thức về tài chính và cạnh tranh, Alavés vẫn có những giá trị độc đáo để xây dựng. Bản sắc Basque, lịch sử phong phú và mối liên kết chặt chẽ với cộng đồng là những tài sản vô giá mà không phải câu lạc bộ nào cũng có được.” – Alfonso Fernández de Trocóniz, Giám đốc điều hành chia sẻ.

Tầm nhìn của câu lạc bộ đến năm 2030 bao gồm:

• Duy trì vị thế ổn định tại La Liga với mục tiêu thường xuyên cạnh tranh vị trí top 10
• Hoàn thành dự án nâng cấp sân Mendizorrotza
• Phát triển Ibaia thành một trong những học viện đào tạo trẻ hàng đầu tại Tây Ban Nha
• Mở rộng cơ sở người hâm mộ quốc tế
• Tăng doanh thu thương mại lên 100 triệu euro/năm
• Xây dựng mô hình kinh doanh bền vững, không phụ thuộc quá nhiều vào quyền truyền hình

Deportivo Alavés: Niềm tự hào của Vitoria-Gasteiz

Sau hơn một thế kỷ tồn tại và phát triển, Deportivo Alavés đã vượt qua định nghĩa đơn thuần của một câu lạc bộ bóng đá để trở thành biểu tượng văn hóa, niềm tự hào và bản sắc của thành phố Vitoria-Gasteiz và tỉnh Álava. “El Glorioso” là hiện thân của những giá trị cốt lõi đặc trưng xứ Basque: sự kiên cường, tinh thần đoàn kết và niềm đam mê mãnh liệt.

Trong bối cảnh bóng đá Tây Ban Nha, Alavés đại diện cho một câu chuyện thành công độc đáo – một câu lạc bộ vừa và nhỏ có thể cạnh tranh với những gã khổng lồ tài chính nhờ vào chiến lược phát triển thông minh và triết lý bóng đá thực dụng. Hành trình đến chung kết UEFA Cup 2001 vẫn là minh chứng cho việc đam mê và quyết tâm có thể vượt qua những rào cản về nguồn lực.

Đóng góp của Alavés cho bóng đá xứ Basque không thể phủ nhận. Cùng với Athletic Bilbao và Real Sociedad, họ tạo nên một hệ sinh thái bóng đá đặc trưng, nơi bản sắc địa phương được tôn vinh và bảo tồn. Trong khi Athletic nổi tiếng với chính sách chỉ sử dụng cầu thủ Basque và Real Sociedad với lối chơi kỹ thuật, Alavés đóng góp tinh thần chiến đấu không ngừng nghỉ và khả năng vượt qua nghịch cảnh.

“Deportivo Alavés không chỉ là một đội bóng, đó là phần linh hồn của thành phố chúng tôi. Mỗi chiến thắng của họ là niềm vui của cả Vitoria-Gasteiz, mỗi thất bại là nỗi buồn chung của chúng tôi. Nhưng dù thế nào, chúng tôi vẫn luôn tự hào về ‘El Glorioso’ của mình.” – Gorka Urtaran, Thị trưởng Vitoria-Gasteiz.

Trên bản đồ bóng đá thế giới, Alavés xứng đáng được ghi nhận nhiều hơn không chỉ vì những thành tích thể thao, mà còn vì mô hình phát triển bền vững, mối liên kết chặt chẽ với cộng đồng và cam kết bảo tồn bản sắc văn hóa. Trong thời đại bóng đá ngày càng thương mại hóa, câu lạc bộ vẫn duy trì được những giá trị truyền thống mà không bị tụt hậu.

Khi nhìn về tương lai, Alavés tiếp tục hành trình của mình với tinh thần “El Glorioso” – vinh quang không chỉ đến từ các danh hiệu, mà còn từ cách họ đại diện cho một cộng đồng, một nền văn hóa và một lối sống. Từ những ngày đầu khiêm tốn tại quán cà phê Biribil đến những trận chiến trên đấu trường châu Âu, câu lạc bộ Deportivo Alavés đã và sẽ luôn là niềm tự hào của Vitoria-Gasteiz và xứ Basque.