Hiệp phụ bóng đá bao nhiêu phút và những điều cần biết về thời gian thi đấu hiệp phụ

Hiệp phụ là một phần quan trọng trong các trận đấu bóng đá loại trực tiếp, đặc biệt là tại các giải đấu cúp lớn do FIFA và UEFA tổ chức. Hiểu rõ về hiệp phụ không chỉ giúp bạn theo dõi trận đấu tốt hơn mà còn nắm bắt được chiến thuật chuyên sâu của các đội bóng khi bước vào giai đoạn quyết định này. Hiệp phụ kéo dài bao nhiêu phút và nó ảnh hưởng như thế nào đến kết quả trận đấu?

Hiệp phụ trong bóng đá là gì?

Hiệp phụ trong bóng đá (tiếng Anh: Extra Time) là thời gian thi đấu bổ sung được áp dụng sau khi hai đội hòa nhau sau 90 phút thi đấu chính thức (bao gồm cả thời gian bù giờ của hiệp một và hiệp hai). Đây là phương pháp thi đấu thêm được sử dụng để xác định đội chiến thắng trong các trận đấu loại trực tiếp mà không cho phép kết quả hòa, theo quy định của Hội đồng Luật Bóng đá Quốc tế (IFAB).

Hiệp phụ không phải là phần bắt buộc trong mọi trận đấu. Thực tế, hiệp phụ chỉ được áp dụng trong các trận đấu loại trực tiếp tại các giải đấu cúp hoặc vòng loại trực tiếp của các giải đấu lớn như World Cup, Euro, Champions League, Copa America, và nhiều giải đấu khác. Trong các trận đấu thuộc giải vô địch quốc gia (như Premier League, La Liga, Serie A, V.League), kết quả hòa vẫn được chấp nhận và mỗi đội sẽ nhận được một điểm.

Thời gian thi đấu hiệp phụ trong bóng đá bao nhiêu phút?

Thời gian thi đấu hiệp phụ trong bóng đá là 30 phút, được chia thành hai hiệp, mỗi hiệp 15 phút. Giữa hai hiệp phụ, các đội sẽ có một khoảng thời gian nghỉ ngắn để thay đổi sân và nhận chỉ đạo từ huấn luyện viên. Thời gian nghỉ giữa hiệp phụ này ngắn hơn so với nghỉ giữa hai hiệp chính (thường chỉ khoảng 1-2 phút).

Hiệp phụ khác với thời gian thi đấu chính thức ở một số điểm quan trọng:

• Thời lượng ngắn hơn (30 phút so với 90 phút của thời gian chính thức)
• Không áp dụng trong tất cả các trận đấu
• Chỉ diễn ra khi hai đội hòa nhau sau thời gian thi đấu chính thức
• 2 đội thi đấu thận trọng hơn vì đây là thời gian quyết định
• Các đội được phép thực hiện thêm một lần thay người (ngoài số lượng thay người đã sử dụng trong thời gian thi đấu chính thức)
• Trọng tài có thể bổ sung thêm thời gian bù giờ vào cuối mỗi hiệp phụ nếu cần thiết

Một ví dụ minh họa nổi bật là trận bán kết World Cup 2018 giữa Anh và Croatia. Sau khi hòa 1-1 trong 90 phút thi đấu chính thức, Croatia đã giành chiến thắng 2-1 trong hiệp phụ nhờ bàn thắng của Mario Mandzukic ở phút 109, qua đó giành quyền vào chung kết gặp đội tuyển Pháp.

Quy định và cách áp dụng hiệp phụ trong các giải đấu lớn

Hiệp phụ được áp dụng khi nào?

Hiệp phụ được áp dụng khi hai đội hòa nhau sau 90 phút thi đấu chính thức trong các trận đấu loại trực tiếp (knock-out stage). Điều kiện cụ thể để một trận đấu bước vào hiệp phụ bao gồm:

• Trận đấu phải thuộc vòng đấu loại trực tiếp (knockout stage)
• Hai đội có cùng số bàn thắng sau khi kết thúc thời gian thi đấu chính thức (90 phút)
• Quy tắc thi đấu của giải đấu cho phép sử dụng hiệp phụ (một số giải đấu có thể chuyển trực tiếp sang loạt sút luân lưu sau 90 phút)

Luật bàn thắng sân khách và ảnh hưởng đến hiệp phụ

Trước năm 2021, luật bàn thắng sân khách đã đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định đội chiến thắng tại các giải đấu cúp châu Âu như Champions League và Europa League. Theo luật này, nếu hai đội hòa nhau về tổng tỷ số sau hai lượt trận (sân nhà và sân khách), đội ghi được nhiều bàn thắng hơn trên sân khách sẽ được xác định là đội chiến thắng.

Trả lời câu hỏi: “Luật bàn thắng sân khách có còn áp dụng trong hiệp phụ hiện nay không?” – Không, luật bàn thắng sân khách đã bị UEFA chính thức bãi bỏ kể từ mùa giải 2021-2022. Quyết định này được công bố vào tháng 6/2021 sau nhiều năm tranh cãi và phản đối từ các câu lạc bộ và chuyên gia bóng đá. Hiện nay, nếu hai đội hòa nhau về tổng tỷ số sau hai lượt trận, trận đấu sẽ được đưa vào hiệp phụ và sau đó là loạt sút luân lưu nếu cần thiết, bất kể số bàn thắng ghi được trên sân nhà hay sân khách.

Sự thay đổi quy tắc thi đấu này dựa trên một số lý do quan trọng:

• Giảm áp lực cho đội chủ nhà trong việc không để thủng lưới
• Tạo ra sự công bằng hơn vì lợi thế sân nhà được cho là đã giảm đi trong bóng đá hiện đại
• Khuyến khích lối chơi cởi mở và tấn công hơn cho cả hai đội
• Tránh tình trạng đội khách chỉ tập trung phòng ngự và tìm cơ hội phản công

Quy định đặc biệt trong hiệp phụ

Hiệp phụ có một số quy định đặc thù không xuất hiện trong thời gian thi đấu chính thức:

• Thay người chiến thuật: Từ năm 2018, các đội được phép thực hiện thêm một lần thay người trong hiệp phụ, ngoài số lượt thay người đã sử dụng trong 90 phút
• Hệ thống VAR vẫn được áp dụng trong hiệp phụ giống như trong thời gian thi đấu chính thức
• Thẻ phạt (thẻ vàng, thẻ đỏ) nhận trong 90 phút thi đấu chính thức vẫn được tính trong hiệp phụ
• Trọng tài có quyền bổ sung thời gian bù giờ vào cuối mỗi hiệp phụ nếu có sự gián đoạn

Tầm quan trọng và tác động của hiệp phụ trong bóng đá

Tại sao hiệp phụ quan trọng trong các trận đấu loại trực tiếp?

Hiệp phụ đóng vai trò quan trọng trong các trận đấu loại trực tiếp vì nhiều lý do:

• Quyết định đội chiến thắng: Hiệp phụ là cơ hội để xác định đội chiến thắng mà không cần đến loạt sút luân lưu đầy may rủi và áp lực tâm lý.
• Thử thách về mặt thể lực và tinh thần: Hiệp phụ diễn ra sau 90 phút thi đấu căng thẳng, do đó trở thành thử thách lớn về sức bền và ý chí vượt qua giới hạn của các cầu thủ.
• Chiến thuật đặc biệt và trí tuệ huấn luyện viên: Các huấn luyện viên đẳng cấp thế giới thường phải điều chỉnh chiến thuật đặc biệt cho hiệp phụ, tạo nên những khoảnh khắc chiến thuật thú vị và thể hiện tài năng cầm quân của họ.
• Khoảnh khắc anh hùng và thời khắc lịch sử: Nhiều khoảnh khắc đáng nhớ nhất trong lịch sử bóng đá đã xảy ra trong hiệp phụ, tạo nên những huyền thoại sân cỏ và những “pháp sư hiệp phụ” – những cầu thủ thường tỏa sáng trong 30 phút quyết định.

Ví dụ điển hình về vai trò quan trọng của hiệp phụ là trận chung kết World Cup 2014 giữa Đức và Argentina. Sau 90 phút không có bàn thắng, Mario Götze đã ghi bàn thắng duy nhất của trận đấu ở phút 113 của hiệp phụ, giúp Đức giành chức vô địch World Cup. Một ví dụ khác về khoảnh khắc quyết định nhưng trong thời gian bù giờ là trận chung kết Champions League 1999, khi Manchester United ghi hai bàn trong thời gian bù giờ của hiệp 2 (phút 91 và 93) để đánh bại Bayern Munich với tỷ số 2-1, hoàn thành cú ăn ba lịch sử.

Chiến thuật và thể lực trong hiệp phụ

Khi bước vào hiệp phụ, các đội bóng phải điều chỉnh chiến thuật để thích ứng với tình trạng thể lực giảm sút của cầu thủ và áp lực tâm lý gia tăng. Một số điều chỉnh chiến thuật phổ biến bao gồm:

• Thay đổi đội hình và sử dụng nhân sự dự bị: Huấn luyện viên tài ba thường sử dụng những cầu thủ còn dư sức và có khả năng tạo ra đột biến, thực hiện thay người chiến thuật để tăng sức mạnh cho đội bóng.
• Điều chỉnh lối chơi và hạ tốc độ trận đấu: Nhiều đội chuyển sang lối chơi thực dụng hơn, giảm cường độ pressing cao, tập trung vào phòng ngự và tìm kiếm cơ hội phản công nhanh khi đối phương mất tập trung.
• Quản lý năng lượng và thể lực: Các cầu thủ phải phân bổ sức lực một cách khôn ngoan để duy trì hiệu suất cao, tránh cạn kiệt sức lực và tránh chấn thương khi cơ bắp mệt mỏi.
• Chiến thuật khóa cầu thủ chủ chốt của đối phương: Nhiều đội áp dụng chiến thuật kèm người đặc biệt đối với những cầu thủ nguy hiểm nhất của đối thủ khi họ đã mệt mỏi.
• Chuẩn bị tâm lý cho loạt sút luân lưu: Nếu tỷ số vẫn hòa sau hiệp phụ, các đội phải chuẩn bị tinh thần cho loạt sút luân lưu và xác định những cầu thủ sẽ thực hiện.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu suất của cầu thủ trong hiệp phụ bao gồm:

• Thể lực và độ bền của cầu thủ
• Khả năng phục hồi giữa các pha bóng
• Tình trạng tâm lý và khả năng chịu áp lực
• Chiến thuật và sự điều chỉnh của huấn luyện viên
• Chất lượng của đội hình dự bị và khả năng thay đổi trận đấu
• Kinh nghiệm thi đấu trong các tình huống căng thẳng
• Điều kiện thời tiết và sân bãi
• Khả năng chống lại chuột rút và mệt mỏi cơ bắp

Tầm quan trọng của chiến thuật và quản lý thể lực trong hiệp phụ không thể phủ nhận. Một ví dụ rõ ràng là cách Portugal đã quản lý thể lực trong Euro 2016. Đội bóng này đã phải trải qua hiệp phụ trong ba trận đấu liên tiếp (vòng 1/8, tứ kết và bán kết) trước khi vô địch, cho thấy sự chuẩn bị thể lực và tâm lý xuất sắc dưới sự dẫn dắt của huấn luyện viên Fernando Santos và ngôi sao Cristiano Ronaldo.

Những câu hỏi thường gặp (FAQs) về hiệp phụ trong bóng đá

Hiệp phụ có áp dụng trong mọi giải đấu không?

Không, hiệp phụ không áp dụng trong tất cả các giải đấu bóng đá.

Nhiều giải đấu thân thiện hoặc các trận giao hữu quốc tế thường không áp dụng hiệp phụ. Thay vào đó, nếu trận đấu hòa sau 90 phút, kết quả có thể được giữ nguyên hoặc chuyển trực tiếp sang loạt sút luân lưu để xác định đội chiến thắng.

Điều gì xảy ra nếu trận đấu vẫn hòa sau hiệp phụ?

Nếu trận đấu vẫn hòa sau 30 phút của hiệp phụ, trận đấu sẽ được quyết định bằng loạt sút luân lưu 11m (penalty shootout). Quy trình cụ thể như sau:

• Trọng tài chính sẽ tổ chức bốc thăm để xác định đội sút trước và khung thành sẽ được sử dụng.
• Mỗi đội sẽ thực hiện 5 lượt sút luân lưu, với các cầu thủ khác nhau thực hiện mỗi lượt sút.
• Nếu một đội ghi được nhiều bàn hơn và đội còn lại không thể bắt kịp dù có sử dụng hết số lượt sút còn lại, loạt sút luân lưu sẽ kết thúc.
• Nếu hai đội vẫn hòa nhau sau 5 lượt sút đầu tiên, loạt sút luân lưu sẽ chuyển sang dạng “đột tử” (sudden death) – mỗi đội sẽ thực hiện một lượt sút cho đến khi có sự khác biệt sau khi cả hai đội đã thực hiện cùng